Inside the outside

van
01.05.2022
t/m
25.09.2022

Inside the outside

Pioneers in lens-based media

De tentoonstelling Inside the outside – pioneers in lens-based media onderzoekt met het werk van 17 kunstenaars de relatie tussen mens en natuur door de lens van de camera. We houden immers van de natuur – we vieren en verheffen haar – maar we zien ook hoe de mens haar aantast en verwoest.

 

Inside the outside heeft zijn oorsprong in het werk van Richard Tepe (1864-1952), een van de eerste natuurfotografen in Nederland en met werk vertegenwoordigd in de collectie van CODA Archief. Toen hij zijn camera aan het begin van de twintigste eeuw oppakte, was er voor het eerst aandacht voor natuurbescherming in Nederland. De analoge foto’s van Tepe worden omringd door het werk van  hedendaagse kunstenaars die de schoonheid en kracht van de natuur tonen en onze omgang met en verhouding tot de natuur onderzoeken, bevragen en bekritiseren. Zij delen zijn liefde voor de natuur en beschikken evenals Tepe over groot vakmanschap dat ze combineren met het lef om te experimenteren. Maar hun perspectief op de natuur en de uitvoering van het werk zijn wezenlijk anders. Niet alleen door een sterk veranderend landschap waarin de invloed van de mens steeds vaker centraal staat, maar ook door digitalisering en technische ontwikkelingen in de fotografie.

 

Inside the outside toont analoge en digitale fotografie, foto-installaties, projecties, dia-films, polaroids, animaties en een stop-motion film. Al deze uitingen zijn aan te duiden als ‘lens-based media’ (beelden die tot stand komen met een cameralens); een begrip dat aangeeft dat fotografie inmiddels een verbreed medium is dat door kunstenaars op uiteenlopende manieren ingezet wordt.

 

Beeld: Erwin Olaf Im Wald, Auf dem See, 2020 Courtesy Galerie Ron Mandos, Amsterdam

In de tentoonstelling

Alexandra Hunts

Anouk Kruithof

Awoiska van der Molen

BetweenTwoHands

Daan Paans

Eelco Brand

Ellen Kooi

Elspeth Diederix

Erwin Olaf

Jaap Scheeren

Jacquie Maria Wessels

Jan Robert Leegte

Lex ter Braak

melanie bonajo

Natascha Libbert

Richard Tepe

Richard Tepe

Richard Tepe (1864-1952) was een van de eerste natuurfotografen in Nederland. Hij realiseerde zich als een van de eersten hoe bedreigend de mens voor de natuur kon zijn. De natuur was voor Tepe  een onuitputtelijke bron van schoonheid en inspiratie en fotografie was hét middel om zijn liefde voor de natuur uit te drukken. Zijn foto’s zette hij in om natuurbescherming – in die tijd nog tamelijk nieuw – te stimuleren. Jarenlang reisde hij met een koffer vol lantaarnplaatjes door het land om presentaties te verzorgen. In tijdschriften als Buiten, De Camera en De Levende Natuur schreef hij over natuurfotografie en in 1909 publiceerde over zijn werkwijze in het boek De Jacht met de Camera.

 

Voor het maken van een geslaagde natuurfoto moest de fotograaf volgens Tepe beschikken over onvoorwaardelijke toewijding, kennis, liefde en veel geduld. Hij werkte met zware balgcamera’s, glasnegatieven en een statief. Voor slechts een handvol opnames was hij vaak dagen bezig; dagen waarin hij zo veel mogelijk opging in de natuur. Alleen een vogel, boom of landschap vastleggen was voor Tepe niet genoeg. Hij stelde hoge eisen aan compositie, kleur en afdruk. Juist vanwege die esthetische kwaliteiten worden zijn foto’s nu nog steeds gewaardeerd en zijn ze opgenomen in diverse Nederlandse collecties, zoals in CODA Apeldoorn, de Universitaire Bibliotheek Leiden, het Rijksmuseum en het Nederlands Fotomuseum.

Apeldoorn

Richard Tepe kwam in 1910 in Apeldoorn wonen en zou hier tot zijn dood in 1952 blijven. In zijn oeuvre is dan ook een groot aantal foto’s te vinden dat hij in Apeldoorn en omgeving gemaakt heeft. In opdracht van de gemeente Apeldoorn maakte hij in 1920-1921 een serie foto’s van natuurgebied Berg en Bosch ten westen van Apeldoorn, vlak voordat het gebied werd getransformeerd tot de huidige wijk Berg en Bos. Dit is voor zover bekend de enige documentaireserie die Tepe in opdracht heeft gemaakt. Op een aantal foto’s in deze serie is hij zelf te zien.

Ook het werk van fotograaf Ellen Kooi kenmerkt zich door langdurig onderzoek naar de mens in een landschappelijke omgeving. In opdracht van CODA richtte zij haar camera op de natuur ten westen van Apeldoorn. In de tentoonstelling is haar nieuwe fotoserie te zien, gemaakt in de geest van Tepe. De documentaireserie van Tepe en de intieme surrealistische sfeerbeelden van Kooi vormen in de tentoonstelling een spannende combinatie.