De Stijl - Bloemlezing uit de vaste collectie

In 2017 is het honderd jaar geleden dat De Stijl werd opgericht. Nederland viert dat met het themajaar 100 jaar De Stijl - Van Mondriaan tot Dutch design. De kunstbeweging De Stijl geldt nog steeds als een belangrijke inspiratiebron voor kunstenaars en vormgevers. Een kleine bloemlezing uit de CODA collectie toont de invloed van De Stijl op het houten ADO speelgoed van ontwerper Ko Verzuu, het werk en de ontwikkeling van beeldend kunstenaar César Domela (1900-1992) en de sieraden van Nederlandse kunstenaars.

In 2017 is het 100 jaar geleden dat Theo van Doesburg kunstbeweging De Stijl oprichtte. De Stijl groeide uit tot misschien wel de bekendste kunststroming van Nederland. De uitgangspunten van De Stijl – het tot stand brengen van een nieuwe moderne kunst en het gebruik van abstracte vormen, primaire kleuren en eenvoudige materialen – inspireerden niet alleen de leden van de beweging, maar ook vele kunstenaars en ontwerpers daarbuiten.

De tentoonstelling toont een beperkte selectie uit de vaste collectie van CODA.’De ADO collectie van CODA legt een prachtige verbinding tussen twintigste-eeuws modern design, De Stijl én een interessant hoofdstuk in de geschiedenis van Apeldoorn. Lees meer over de ADO speelgoed collectie

Na een ontmoeting met Mondriaan en Van Doesburgh in Parijs, werd kunstenaar César Domela (1900-1992), zoon van politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis, in 1924 lid van De Stijl. Hij voelde zich thuis bij de uitgangspunten van de stroming en maakte zijn eerste neoplastische werk. Primaire kleuren, grijs, zwart en wit en horizontale en verticale vlakken en lijnen vormden het beeld.

Maar Domela koos al in 1925 voor het toevoegen van diagonale lijnen. Hij zette zich zo af tegen Mondriaan, die juist pleitte voor uitsluitend horizontale en verticale vormen. Domela besloot bovendien driedimensionale composities te maken. Waar deze in eerste instantie nog aansloten op de neoplastische regels, maakte Domela steeds meer eigen keuzes. Hij introduceerde gebogen lijnen en experimenteerde met kleur en verschillende, vaak ongebruikelijke materialen.

Hoewel Domela afstand nam van De Stijl, bleef zijn werk gekenmerkt door abstractie en het gebruik van geometrische vormen die gezamenlijk de compositie vormen.

Hoewel De Stijl grote invloed had op de toegepaste kunst, ontbrak een directe invloed op sieradenontwerpers van dat moment. Zij bleven zich richten op stromingen uit een verder verleden. Toch is de invloed van De Stijl terug te vinden in de ontwerpen van latere ontwerpers. Hun werk wordt gekenmerkt door de focus op eenvoud, abstract geometrische vormen en de keuze voor simpele en vaak niet-kostbare materialen zoals staal, aluminium en acrylaat. Een kleine selectie sieraden uit de CODA collectie brengt de invloed van De Stijl op sieraadontwerpers in beeld.

De Stijl was in eerste instantie een tijdschrift, opgericht in Leiden in 1917 door Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Bart van der Leck en Gerrit Rietveld, maar werd al gauw een stroming met kunstenaars en vormgevers die nadachten over (de vormgeving van) een betere, optimistischere toekomst.

2017 is het jaar waarin 100 jaar De Stijl wordt getoond en gememoreerd. Musea, galeries, kunstenaars, ontwerpers, erfgoedinstellingen en evenementlocaties tonen werk, zetten de deuren van ateliers open en eren kunstenaars als Mondriaan, Rietveld, Van Doesburg, Van der Leck en Verzuu.

De tentoonstelling De Stijl in CODA maakt onderdeel uit van het programma. Een compleet overzicht van tentoonstellingen en activiteiten is te vinden op www.nbtc.nl/mtdd.