nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull

Archief & Erfgoed

CODA Archief & Erfgoed is het historisch documentatiecentrum van de stad Apeldoorn. CODA vervult de functie van gemeentearchief en bewaart ruim vijf kilometer aan archieven en vele meters beeldmateriaal.

  • Waar ben je naar op zoek?

  • null

    Erfgoedhuis

    CODA Archief & Erfgoed is met een studiezaal en werkplekken gevestigd in het Erfgoedhuis in CODA Centrale Bibliotheek aan de Vosselmanstraat 299. Het Erfgoedhuis biedt daarnaast plaats aan activiteiten en presentaties die georganiseerd en geprogrammeerd worden in samenwerking met de leden van het Erfgoedplatform Apeldoorn (EPA) en andere samenwerkingspartners die erfgoedactiviteiten organiseren.

    In de studiezaal van CODA Archief & Erfgoed kan iedereen terecht die meer wil weten over Apeldoorn in het recente, minder recente en verre verleden. Je kunt er originele stukken opvragen uit de depots en bekijken. De studiezaal is openbaar en voor iedereen toegankelijk.

    Het Erfgoedhuis in CODA is niet alleen een inspirerend startpunt voor iedereen die iets wil weten over de geschiedenis van Apeldoorn en de Veluwe maar ook dé ontmoetingsplek voor erfgoedgeïnteresseerden: een werkplaats waar professionals en vrijwilligers, liefhebbers en onderzoekers van binnen en buiten Apeldoorn zich bezighouden met het bewaren, bewerken, bespreken en duiden van erfgoed.

  • null
    Het grote verhaal van Apeldoorn vertelt over de stad en de regio, vanaf het moment dat de eerste mensen het gebied bezochten en zich hier vestigden tot nu.

    Het grote verhaal van Apeldoorn

    Van de eerste jagers en boeren en de opkomst van de ijzer- en later de papierindustrie tot de vestiging van het koninklijk huis in Apeldoorn en de ontwikkeling van dorp naar stad. De verhalen, objecten, gebouwen en historische figuren worden aaneengeregen in thema’s die heden en verleden verbinden. Wil je meer te weten komen over Het grote verhaal van Apeldoorn of daar zelf je verhaal aan toevoegen? Ga dan naar de website.
    Het grote verhaal van Apeldoorn
  • null

    Hotspots in CODA

    In CODA Centrale Bibliotheek vind je een aantal ‘hotspots’ waar je meer ontdekt over de geschiedenis van Apeldoorn en omgeving. De hotspots zijn vormgegeven door vijf Apeldoornse kunstenaars: Bas Fontein, Guido Nieuwendijk, Gabi Rets, Ferry Staverman en Marije Vermeulen.

    Zij hebben zich laten inspireren door de historische thema’s van Het grote verhaal van Apeldoorn en door objecten uit de archief- en erfgoedcollecties van CODA en de partners van het Erfgoed Platform Apeldoorn (EPA). Resultaat zijn vijf verrassende, inspirerende en spannende plekken waar beeldende kunst en geschiedenis prachtig samenkomen.

  • Het Erfgoedplatform Apeldoorn (EPA) is een verbindende schakel tussen lokale cultuurhistorische organisaties en wordt gevormd door 26 (vrijwilligers)organisaties die zich op verschillende manieren bezighouden met Apeldoorns erfgoed.

    Erfgoedplatform Apeldoorn

    EPA ondersteunt de activiteiten van deze organisaties en is gericht op onderlinge samenwerking. CODA is lid en biedt binnen het Erfgoedhuis plek aan de EPA-partners in het Erfgoedhuis. Het Erfgoedplatform Apeldoorn heeft een eigen ruimte naast het Erfgoedhuis waar ontmoetingen, activiteiten en presentaties georganiseerd worden.

  • null
    Een blijvende plek om te herdenken, leren en ontmoeten.

    Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch: herinneren en doorgeven

    In de nacht van 21 op 22 januari 1943 werden ruim 1100 patiënten, medewerkers en hun families van Het Apeldoornsche Bosch gedeporteerd en vermoord in Auschwitz. Kort daarna volgden nog eens 265 mensen. Slechts 21 medewerkers overleefden de oorlog. Op het terrein van de voormalige psychiatrische instelling herinnert het Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch aan deze tragedie. In januari 2025 werd de uitbreiding van het centrum, inclusief een nieuwe ontvangstruimte voor groepen en scholen, geopend door Prinses Margriet.
    Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch

    • Atlas van Apeldoorn - De Sprengen

      CODA zet samen met partners en bewoners in de serie Atlas van Apeldoorn de wijk De Sprengen in het zonnetje—een rustige buurt met meer erfgoed dan je op het eerste gezicht zou denken.

      null

    • Rondje Erfgoed

      Rondom Apeldoorn, Brummen, Lochem, Voorst en Zutphen ligt een schat aan erfgoed—van werkende papierfabriek tot middeleeuwse kerk en waterval—vol verhalen en verrassend dichtbij, vaak bereikbaar per fiets, te voet of met de stoomtrein.

      null

  • Wat wil je weten?

    CODA Archief & Erfgoed - Algemeen

    Sommige archieven hebben een beperking op de openbaarheid. Wilt u die bekijken dan kunt u dat door middel van dit formulier kenbaar maken aan de de gemeentearchivaris.

    In de Beeldbank. Daar staan ongeveer 40.000 foto’s, affiches, tekeningen, kaarten en plattegronden. Je ziet de stad door de jaren heen, met vele straten, gebouwen, gebeurtenissen en personen. Je vindt er vast wat je zoekt.

    Afbeeldingen gebruiken en bestellen
    Wil je een afbeelding uit de Beeldbank hebben voor privégebruik? Dan zijn er diverse opties. Je kunt de meeste afbeeldingen sowieso gratis downloaden in een lage beeldkwaliteit. Wens je een hogere beeldkwaliteit, dan kun je die bestellen via het winkelwagen-icoon. Wanneer je een afbeelding wilt gebruiken voor publicatie - of een ander speciaal verzoek hebt - dan kun je een bericht sturen naar archief@coda-apeldoorn.nl of bellen met: 055-5268 568 (dinsdag t/m donderdag).

    Jazeker. Samen met de Stichting Bevrijding ’45 hebben we alle informatie verzameld op apeldoornendeoorlog.nl.

    Jazeker. CODA is het kenniscentrum van het sieraad. Daarom beheren we ook de archieven van Chris Steenbergen, Nicolaas Thuys en Onno Boekhoudt. Die laatste met financiële ondersteuning van de Mondriaan Stichting.

    Hoe zag het Raadhuisplein er vroeger uit? Of uw eigen straat? Wat gebeurde er in 1356 op de Loenense Vrijenberg? En wat heeft Zwitsal met Apeldoorn te maken? Je vindt het antwoord op Geheugen van Apeldoorn. Ga heerlijk digitaal grasduinen in de geschiedenis van onze regio en bekijk verhalen, foto’s, kaarten en routes. En voeg zelf uw stukje historie toe! Dan bouwen we samen verder.

    CODA beheert honderden brieven die Agathe Wegerif-Gravestein schreef aan haar dochter Aagje Wegerif in de jaren 1918-1944 en het plakboek dat ze samenstelde van recensies van haar tentoonstellingen in Europa. Haar kleindochter, Aag Kramer, heeft het archief in 2013 aan ons overgedragen.

    De raadsnotulen van 1916 tot 1985
    CODA heeft de complete notulen van de Apeldoornse gemeenteraad - met ingekomen stukken en indexen - uit de periode 1916-1985 digitaal beschikbaar. Doorzoek ze op tekst.

    Tienduizenden Apeldoornse kranten
    CODA Archief en de Koninklijke Bibliotheek hebben er voor gezorgd dat u in meer dan 80.000 Nieuwe Apeldoornsche Couranten kunt zoeken. Deze kranten, uit de periode 1911-1950, staan op Delpher.nl.

    We beheren sinds 1989 het archief van de Stichting Papiergeschiedenis Nederland, over de geschiedenis van de papierfabricage. Wat daar in zit? Een bibliotheek, 19.000 watermerken, 15.000 foto's, 7.000 technische tekeningen en een woordenboek van papiertermen in acht talen. Daar horen ook de archieven van zeven Nederlandse papierfabrieken bij, uit de periode 1770-1950.

    Het archief geeft een goed beeld van de overgang van ambachtelijke papiernijverheid naar fabrieksmatige productie in de negentiende en het begin van de twintigste eeuw. Een waardevolle bron voor historisch onderzoek over een zeer belangrijke bedrijfstak in Nederland.

    CODA Archief & Erfgoed is gevestigd in CODA Centrale Bibliotheek, helemaal achterin op de begane grond.

    CODA Archief heeft veel genealogische bronnen op microfiche en in het online bevolkingsregister. Komt je familie uit Apeldoorn? Of hebben ze er in het verleden gewoond? Dan vind je dat ongetwijfeld terug in de archieven. Het bevolkingsregister loopt van 1829 tot 1939 en is te doorzoeken op achternaam, voornaam en geboorteplaats.

    CODA Archief & Erfgoed - Bevolkingsregister

    We helpen je graag op weg met de Zoekwijzer Stamboomonderzoek. Je leest er over onze bronnen, we geven tips en je krijgt een lijst met handige adressen. Veel succes!

    De Burgerlijke Stand van Gelderland vind je bij het Gelders Archief. Voor de rest van Nederland kun je kijken bij wiewaswie.nl.

    CODA Archief heeft veel genealogische bronnen in de CODA Studiezaal op microfiche en in het online bevolkingsregister. Komt je familie uit Apeldoorn? Of hebben ze er in het verleden gewoond? Dan vind je dat ongetwijfeld terug in de archieven. Het bevolkingsregister loopt van 1829 tot 1939 en is te doorzoeken op achternaam, voornaam en geboorteplaats.

    Recent is een deel van de scans uit van het Apeldoorns bevolkingsregister offline gezet omdat deze registerpagina’s specifieke persoonsgegevens bevatten die niet zonder expliciete toestemming van de betreffende, mogelijk nog levende, personen openbaar gemaakt mogen worden. Hoewel deze scans de afgelopen jaren wel online te zien geweest zijn, volgt CODA de wettelijke richtlijnen en zijn de scans in dat kader offline geplaatst. Als gemeentelijk archief moeten en willen we die wetgeving naleven hoezeer wij de resultaten daarvan ook betreuren. De afscherming betreft alleen de scans. Je kunt in ons archiefzoeksysteem wel nog steeds uitvinden óf er van een bepaalde persoon gegevens in het Apeldoorns bevolkingsregister aanwezig zijn.

    Vanaf eind 1849 moesten alle Nederlandse gemeenten een bevolkingsregister bijhouden. Daarvoor werden ook wel gegevens over de bevolking verzameld. In 1795 was er bijvoorbeeld al een volkstelling en in 1829 deden ook Apeldoorn, Beekbergen en Loenen hier aan mee.
     
    Volkstellingen werden om de tien jaar uitgeschreven om gegevens te verzamelen over de samenstelling van de bevolking. Zo legde men naam, voornaam, leeftijd, geboorteplaats, burgerlijke staat, godsdienst en beroep van alle inwoners van ons land vast.

    • Apeldoorn dorp
    • Zevenhuizen
    • Brink en Orden
    • Wormen
    • Woudhuis, Anklaar en Broekland
    • Beemte, Wenum en Wiessel
    • Het Loo, Noord-Apeldoorn
    • Hoog Soeren, Utteld (Uddel), Meerveld en Kootwijk
    • Beekbergen dorp
    • Lieren en Oosterhuizen
    • Engeland en Ugchelen
    • Loenen en Zilven

    Na 1849 werden de hierboven samengevoegde wijken en dorpen apart benoemd. Meerveld en Kootwijk vervielen en Hoenderloo kwam erbij.

    Na de volkstelling van 1859 deelde de gemeente het register alfabetisch in op achternaam. Voor Beekbergen en Loenen werden aparte registers aangelegd. Tien jaar later werd de oude indeling toch weer opgepakt. Dat bleef zo tot 1901. Daarna werd weer alfabetisch geordend.

    Rond 1920 kwamen er gezinsregisters bij, in boeken en op losse kaarten. Sommige gemeenten hielden daarnaast een persoonskaartensysteem bij. Die werden uiteindelijk overal in het land ingevoerd. In Apeldoorn in 1939. Daarmee eindigde het gebruik van de bevolkingsregisterboeken.

    Vroeger werden verschillende hulpregisters bijgehouden, zoals Dienstbodenregisters (1880-1926), Vestigingsregisters (1873-1915), Verblijfsregisters (1861-1915), Vertrekregisters (1872-1916) en Huisnummer- en straatnaamregisters (1829-1939). CODA Archief heeft hier de Apeldoornse versies van maar die zijn (nog) niet gedigitaliseerd. 

    De registers van personeel en patiënten van instellingen en inrichtingen, zoals het Apeldoornsche Bosch, Herwonnen Levenskracht, de Joseph Stichting en Sanatorium Beekbergen zijn wel gedigitaliseerd. Net als het register van de Marechaussees in de Van Haeften kazerne en de militairen van het Remontedepot in Nieuw Milligen.

    Een deel van de scans van het Apeldoorns Bevolkingsregister staat offline omdat deze registerpagina’s specifieke persoonsgegevens bevatten die niet zonder expliciete toestemming van de betreffende, mogelijk nog levende, personen openbaar gemaakt mogen worden. De afscherming betreft alleen de scans. Je kunt in ons archiefzoeksysteem wel nog steeds uitvinden óf er van een bepaalde persoon gegevens in het Apeldoorns bevolkingsregister aanwezig zijn. Bij CODA Archief & Erfgoed kan je wel alle scans raadplegen.

  • Bekijk ook eens

    CODA is hét cultuurhuis van Apeldoorn. Een bron van inspiratie op het gebied van literatuur, kunst en geschiedenis. Ontdek de mooiste verhalen, beleef de geschiedenis van Apeldoorn en proef de cultuur.