Erfgoedinformatie gemeente Apeldoorn
Op deze pagina’s vind je digitale informatie over erfgoed in de gemeente Apeldoorn. Je vindt hier vooral publicaties die zijn gemaakt door de vakgroep Erfgoed van de gemeente, of in opdracht van de gemeente Apeldoorn.
Deze documenten zijn vrij toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is in cultuurhistorie, geschiedenis of archeologie van de gemeente – bijvoorbeeld voor onderzoek.
Ook op de website van de gemeente Apeldoorn kun je meer vinden over het werk van de vakgroep Erfgoed. Veel kaarten en erfgoedgegevens bekijk je via de Ruimtelijke-Informatieviewer van de gemeente.
Publicaties
Brochures
Brochures van de gemeente over beschermde gebieden, archeologische vindplaatsen of handige erfgoedinformatie. Bekijk hier de cultuurhistorische brochures van de gemeente Apeldoorn.
Erfgoedroutes
Binnenstadswandeling Apeldoorn 1900 is een cultuurhistorische wandeling door de binnenstad van Apeldoorn met speciale aandacht voor het Apeldoorn van rond 1900.
Bellevueboekjes zijn routeboekjes langs opmerkelijke locaties op het gebied van landschap, archeologie, monumenten, stedenbouw, architectuur en kunst in Apeldoorn. De Bellevueboekjes zijn te koop in CODA Winkel. Bekijk alle Bellevueboekjes.
Themaboekjes
Boekjes met bijzondere locaties rond een thema, bijvoorbeeld ijzer of rituele plekken. Het zijn geen routes, maar door de kaartjes kunt u de locaties wel bezoeken. Bekijk alle themaboekjes.
Typisch Apeldoornse erfgoedthema’s
De gemeentelijke vakgroep Erfgoed heeft naar aanleiding van de ambitie om juist het specifiek Apeldoornse historische karakter te versterken elf typisch Apeldoornse erfgoedthema’s onderscheiden en beschreven. Klik hier om daarover meer te lezen.
Educatie
In opdracht van de gemeente is door 'Uit de Tijd' een leskist gemaakt over ijzer: leskist Oud IJzer. Met behulp van de leskist kunnen leerkrachten zelfstandig op school zes lessen verzorgen. De lessen behandelen de vele aspecten van ijzer door de eeuwen heen. De kist werkt ook met dit computerspel, deze film en deze website. Naast de praktische opdrachten in de eigen klas is er tot slot één buitenles door een ‘vroeg-middeleeuwse’ smid. In deze les bekijken de leerlingen een ijzeroven of slakkenhoop bij CODA of in het Orderbos, krijgen ze echte ijzerslakken en ijzererts in handen én mogen alle leerlingen zelf ijzer smeden. De leskist is te boeken bij CODA.
Elk jaar vinden vele archeologische onderzoeken en andere archeologische activiteiten plaats binnen de gemeente Apeldoorn. In de jaaroverzichten vind je hiervan korte verslagen met foto’s. Bekijk alle archeologische jaaroverzichten.
Cultuurhistorische analyses
De gemeente Apeldoorn laat sinds 2002 cultuurhistorische analyses maken van verschillende deelgebieden in de gemeente. In deze rapporten treft u een schat aan historische informatie, beeld- en kaartmateriaal aan. Bekijk alle cultuurhistorische analyses van de gemeente Apeldoorn.
Cultuurhistorische waardenkaart
De Cultuurhistorische waardenkaart (2004) is opgesteld als eerste grofmazige inventarisatie van het erfgoed in de hele gemeente, voor de cultuurhistorische waardenkaart die is opgenomen in de Nota I-cultuur (pagina 32).
Documentaties en onderzoeken van bouwwerken en complexen
De gemeente Apeldoorn stimuleert het onderzoeken en/of documenteren van cultuurhistorisch waardevolle gebouwen en complexen die worden getransformeerd of afgebroken. Diverse rapporten zijn opgesteld in opdracht van, of op instigatie van de vakgroep. Bekijk alle rapporten.
Archeologische SAGA-rapporten
De meeste archeologische onderzoeken worden door archeologische onderzoeksbureaus uitgevoerd en door hen uitgegeven. Maar af en toe voert de gemeente Apeldoorn zelf onderzoek uit of werken we samen met anderen aan een onderzoek. Dit wordt dan uitgegeven in de SAGA-reeks van de Sectie Archeologie Gemeente Apeldoorn. Bekijk alle SAGA Rapporten.
Archeologische kenniskaart
De archeologische kenniskaart vormt de basis van de archeologische beleidskaart. De kaart verzamelt alle beschikbare archeologische kennis binnen de gemeente Apeldoorn. Een deel van de bestanden uit 2012 zijn hier beschikbaar. GIS-bestanden zijn op te vragen via archeologie@apeldoorn.nl. De laatste versie van de kaart is te bekijken in de gemeentelijke RI-viewer.
Archeologische jaaroverzichten
Elk jaar vinden vele archeologische onderzoeken en andere archeologische activiteiten plaats binnen de gemeente Apeldoorn. In de jaaroverzichten vind je hiervan korte verslagen met foto’s. Bekijk alle archeologische jaaroverzichten.
Cultuur- & Erfgoednota Apeldoorns karakter!
Cultuur en erfgoed versterken de identiteit van Apeldoorn. Ze brengen kleur en levendigheid en maken Apeldoorn tot een fijne plek. Met de Cultuur- & Erfgoednota werkt Apeldoorn aan een onderscheidend cultuuraanbod, aan beleefbaar erfgoed en aan lokale cultuur- en erfgoededucatie. Zodat iedereen actief en laagdrempelig van cultuur en erfgoed kan genieten. Deze nota is sinds 1 januari 2021 van kracht.
Archeologische beleidskaart
Op de archeologische beleidskaart is voor de hele gemeente de verwachting op archeologische overblijfselen aangegeven. Afhankelijk van die verwachting geldt een bepaald beleid: wanneer bij een ontwikkeling archeologisch onderzoek noodzakelijk is. Het rapport bij de beleidskaart bevat ook een voor breed publiek geschreven tekst met veel afbeeldingen over archeologie en de geschiedenis van archeologisch onderzoek in gemeente. De archeologische beleidskaart is gebaseerd op de archeologische kenniskaart. De beleidskaart is ook als GIS-bestand op te vragen via archeologie@apeldoorn.nl en te bekijken in de gemeentelijke RI-viewer.
Cultuurhistorische beleidskaart
De Cultuurhistorische beleidskaart (2006) is een belangrijk instrument binnen het ruimtelijk domein. De cultuurhistorische beleidskaart geeft per gebied aan in welke mate cultuurhistorische waarden aanwezig zijn en welk type onderzoek moet worden uitgevoerd.
Handreiking voor archeologisch bureau- en verkennend booronderzoek
In de handreiking voor archeologische bedrijven is aangegeven welke informatie en werkwijze de sectie Archeologie van de Gemeente Apeldoorn graag gebruikt ziet bij een bureau- en verkennend booronderzoek.
Monumenten
Informatie over monumenten in de gemeente Apeldoorn is te vinden in de gemeentelijke RI-viewer. Hier vindt u de Rijks- en gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden op kaart met bijbehorende informatie. Van alle of een selectie van de monumenten kunt u desgewenst een lijst maken. Redengevende beschrijvingen van specifieke monumenten zijn op te vragen via cultuurhistorie@apeldoorn.nl.
Redengevende beschrijvingen beschermde gezichten
In de gemeente Apeldoorn zijn er drie van Rijkswege beschermde gezichten en elf Gemeentelijke beschermde gezichten. In deze gebieden wordt de cultuurhistorisch waardevolle ruimtelijke inrichting tot op zekere hoogte beschermd via de bestemmingsplannen. De bescherming is steeds gebaseerd op de Redengevende Beschrijvingen van die gebieden. Bekijk alle Redengevende Beschrijvingen.
Historische en andere kaarten
Hieronder vind je enkele historische kaarten van (delen van) de gemeente Apeldoorn.
- Heerlijkheid Het Loo 1748 - 1762 - door Willem Leenen;
- Gemeentelijke RI-viewer - hierin vind je naast andere erfgoedinformatie de kadastrale kaart uit 1832, bodemkaart en geomorfologische kaart;
- Topotijdreis - internetviewer van het Kadaster met topografische kaarten van heel Nederland vanaf 1850;
- Historische kadastrale kaart van de gemeente Apeldoorn in 1832: desktop of app en in de gemeentelijke RI-viewer;
- Topografisch Militaire Kaart 1850 (TMK) - internetviewer van de Topografisch Militaire Kaart van heel Nederland in handschriftvorm, opgetekend tussen 1830 en 1850;
- Kaart van het dorp Apeldoorn uit 1842 - gegeorefereerd, met plan tot aanleg van de Dorpsbeek;
- Kaart van de gemeente Apeldoorn uit 1898;
- Wandelkaart van het gebied tussen paleis Het Loo en het station uit 1898;
- Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) - met dit nauwkeurige hoogtebeeld is reliëf, zowel door natuur als mensenhanden gevormd, zeer goed zichtbaar: bekijk ook de schaduwbeelden (hillshades) eens.