Tour de papier 2021
Tour de Papier
Etappe-trappen op de Veluwe! Ontdek al fietsend de pracht van de natuur en papierindustrie in hartje Gelderland. Met een route langs molens, sprengen én het nieuwste uit de wereld van de papierkunst. Een fotogeniek landschap, activiteiten voor het hele gezin en de rijke geschiedenis van de Veluwe ontdekken? Tour de Papier heeft het allemaal. Dus spreng uit de bocht met je peloton en fiets mee met deze unieke route. Mede mogelijk gemaakt door Toeristisch Platform Apeldoorn, Routebureau Veluwe, Staatsbosbeheer en Papierfabriek De Middelste Molen.
Tentoonstelling CODA Paper Art is een eerbetoon aan de regio met recent gemaakte kunst van papier en karton. Het grootste deel van de hedendaagse Nederlandse papierindustrie bevindt zich in Gelderland en de Veluwe kent vele papiermolens, beken en sprengen van vroeger om te bewonderen tijdens een fiets- of wandeltocht. De 10e editie van CODA Paper Art is vervroegd afgelopen i.v.m. coronamaatregelen en bijbehorende tijdelijke sluiting van CODA Museum. Je kunt de route nog steeds fietsen en de kaart gratis afhalen bij de centrale balie van CODA of downloaden op deze pagina.
Download de route hier als gpx-bestand.
Activiteiten & informatie bij de CODA Tour de Papier
Gaan met die reclamekaravaan en van pulp tot papier in de praktijk: welke DIY’s of activiteiten op de route zijn er allemaal naast deze mooie fietstocht langs de papierindustrie? Je ontdekt het hier! Voor thuis, op de camping, in CODA of bij de pitstops op de route; van mei 2021 t/m januari 2022 wordt er doorlopend programma geboden. We passen dit per periode aan op de mogelijkheden op dat moment, binnen de geldende coronamaatregelen. Op deze pagina vind je altijd actuele informatie per onderdeel.
Route-highlights
150.000 jaar geleden ontstonden er hoogteverschillen (stuwwallen) in ons landschap en is de Veluwe bedekt met dikke lagen zand. Het regenwater zakt hier in weg en wordt tegengehouden door kleilagen; een grondwatervoorraad ontstaat en daarop drassige plekken waar later een sleuf vanuit gegraven kan worden. Kilometerslange kanaaltjes met constant stromend water werden vervolgens door de mens gemaakt met dijken en leem. In 1740 telt de Veluwe 168 papiermolens met 188 raderen. Op de route ontdek je de verschillende landschappen die de Veluwe te bieden heeft en vele sprengen en molens. Van Papierfabriek De Middelste Molen, Ruitersmolen en Hamermolen tot de Loenense Waterval en de enige nog werkende bovenslag watermolen in Nederland. Ontdek daarnaast erfgoed en monumenten in de regio, de stroomtrein van de Veluwe en bekijk het werk van papierkunstenaar Betty Disco tijdens CODA Paper Art de op de route van de tour.
Meer informatie
Koppelsprengen | De Koppelsprengen in Ugchelen laten goed het begin zien van één van de voor de papierindustrie zo belangrijke sprengenstelsels. Vijftig meter van de Hoenderloseweg bevindt zich deze bron, waarin je hier en daar zilverkleurige objecten ziet liggen. Deze vormen het kunstwerk Fossiele Regen van beeldend kunstenaar Paul de Kort in opdracht van de gemeente Apeldoorn.
De Hamermolen | De oudste papiermaker van Apeldoorn, Marten Orges, kreeg in 1613 de erfpacht op het water voor de eerste papiermolen in Ugchelen: de Oude Molen die vlak naast de Hamermolen heeft gestaan. Later heeft zijn stiefzoon het Hamermolentje gebouwd. Midden 19e eeuw is de Hamermolen een korenmolen geworden en later een wasserij, zoals vele papiermolens.
CODA | Met een museum, bibliotheek, archief en ExperienceLab is CODA hét cultuurhuis van Apeldoorn. Een bron van inspiratie op het gebied van literatuur, kunst, geschiedenis en innovatieve technieken – midden in het hart van de stad. Breng je een bezoek aan CODA Museum? Je ontdekt altijd een tentoonstelling of activiteiten over flora, fauna en/of papier
Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch | Het Apeldoornsche Bosch (1909-1943) was een joods-psychiatrische instelling aan de Zutphensestraat op de plek waar nu ’s Heerenloo Groot Schuylenburg gehuisvest is. Het herinneringscentrum is gevestigd in de voormalige woning van Philip Fuldauer. Lees meer via de button over erfgoed, eerder op deze pagina.
Smurfit Kappa | Smurfit Kappa is internationaal leverancier van paper-based verpakkingen en displays. De Apeldoornse fabrieken zijn partner van CODA en sponsor van materialen voor onder andere kartonnen stad Kartopia, door bezoekers gebouwd in CODA in 2019 en in 2021 voor verschillende activiteiten tijdens CODA Paper Art.
Papierfabriek De Middelste Molen | De Middelste Molen produceert al papier sinds 1622. Het is de enige papierfabriek in Nederland die nog in oorspronkelijke staat is en papier produceertop waterkracht en stoom. Kijk op www.demiddelstemolen.nl voor workshops, rondleidingen en de winkel van de papierfabriek waar ze o.a. papier verkopen gemaakt van olifantenpoep!
De Korenmolen | Deze Eerbeekse oliemolen is de enige nog werkende bovenslag watermolen van Nederland. Vroeger werd er olie geslagen uit beukennootjes maar toen ze erachter kwamen dat er tijdens het proces een giftige stof vrijkwam werd dat verboden. Tegenwoordig wordt er alleen nog olie geslagen uit lijnzaad. De lijnolie wordt in de molen verkocht.
Kasteel Engelenburg en Betty Disco | In Brummen vind je dit prachtige landgoed waar met o.a. een hotel, restaurant, buitenplaats en rijksmonument Kasteel Engelenburg dat stamt uit de middeleeuwen. Het is één van de drie locaties waar je werk van kunstenaar Betty Disco ontdekt dat speciaal werd ontwikkeld voor de tour als onderdeel van CODA Paper Art.
De Loenense Waterval | De grootste twee watervallen van de Vrijenbergerspreng die 3,5 kilometer verderop op landgoed Hoeve Delle ontspringt. Deze is in 1869 gegraven om het water in het Apeldoorns Kanaal op peil te houden, zodat scheepvaart mogelijk was. Vanaf de oorsprong van de spreng tot aan de monding in het kanaal is de beek ongeveer 6,5 km lang met een verval van ruim 15 meter.
Museumstation Beekbergen | Bij station Beekbergen ligt het hart van het levend spoorwegmuseum met o.a. een museumstoomdepot, grote werkplaats, oud stationsgebouw én een nog rijdende stoomtrein! De Veluwsche Stoomtrein Maatschappij biedt vanaf dit station verschillende arrangementen. Ontdek ze op www.stroomtrein.org.
De Ruitersmolen | De molen is een deel van de twee Ruitersmolens die in 1606 gesticht werden door Marten Orges en hier oorspronkelijk lagen op de Beekbergse Beek; de enige natuurlijke beek van de Oost-Veluwe. De papiermolen brandde in 1864 af, de andere molen bleef als korenmolen draaien tot de Tweede Wereldoorlog. In 1985 werd de restauratie tot papiermolen afgerond.
Nationaal Ereveld Loenen | Nationaal Ereveld Loenen is de laatste rustplaats van bijna 4.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers; militairen en burgers. De graven op het ereveld liggen bijna onopvallend verspreid over een bosgebied. Hier zijn geen rechte rijen met kruisen, maar graven die zijn ingericht met liggende stenen. Lees meer via de button over erfgoed, eerder op deze pagina.
Mede mogelijk gemaakt door:
.
.
.
.