Barent Avercamp (1612/1613 - 1679)
Gezicht op Zutphen
Barent Avercamp was de neef en waarschijnlijk ook een leerling van Hendrick Avercamp, de bekendste schilder en tekenaar van winterlandschappen uit de 17e eeuw. Net als zijn oom richtte Barent zich op de typisch Nederlandse winterlandschappen, hoewel hij bijvoorbeeld ook portretten schilderde.
Barent Avercamp verbleef na zijn leertijd tien jaar in Zutphen waarvan ‘Gezicht op Zutphen’ het enige geschilderde document is. Op het paneel beeldde Avercamp de bevroren IJssel af tegen een panorama van Zutphen. Op de voorgrond zijn allerlei voorbeelden van ijsvermaak te zien: schaatsers, ijssleeën en mensen die ijskolf spelen, een populaire sport tijdens de koude wintermaanden.
Het winterlandschap als genre
Begin 17e eeuw was het winterlandschap een nieuw thema in de schilderkunst in Nederland. Pieter Brueghel de Oude stond eind 16e eeuw in de Zuidelijke Nederlanden aan de basis van het genre met zijn winterse gezichten. Hendrick Avercamp was hier waarschijnlijk van op de hoogte en introduceerde het thema vervolgens in de Noordelijke Nederlanden.
Dat het winterlandschap als genre opkwam was geen toeval. De koude periode die de Kleine IJstijd wordt genoemd, kende eind 16e en begin 17e eeuw een dieptepunt. De strenge winters inspireerden verschillende kunstenaars, waaronder Barent Avercamp, tot het schilderen van winterse taferelen.
Beeld: Barent Petersz. Avercamp (Kampen 1612/13 – Kampen 1679), Gezicht op Zutphen, ca. 1665. Olieverf op paneel, 45,5 x 74,5 cm. Zutphen, Stedelijk Museum Zutphen